Դիլիջանում Մկնատամի աղբյուրից ջուր խմելիս նկատեցինք, որ շուրջը լիքը դաղձի թփեր են, ուսուցիչների խորհրդով ու մասնակցությամբ սկսեցինք հավաքել՝ երեկոյան թեյ խմելու: Այդպես էլ արեցինք: Հետո դաղձի մասին իմացա, որ այն հրաշալի ու պիտանի է ոչ միայն խոհանոցում, այլև իր բուժական հատկություններով պարզապես անփոխարինելի է:
Դաղձը բազմամյա խոտաբույս է: Այս բույսի ցեղի «մենթա» անվանումը ծագել է հին հունական դիցաբանության հավերժահարս Մինթայի անունից, որին բուսաշխարհի աստվածուհին` Պերսեֆոնեն, դարձրեց անանուխ` Աֆրոդիտեին նվիրելու համար:
Դարեր շարունակ Հայաստանում դաղձով թեյը խմել են ուտելուց հետո որպես մարսողությունը կարգավորող թեյ: Այն հայտնի է որպես սովորական թեյի այլընտրանք առանց կոֆեինի:
Միջնադարյան հայկական բժշկության մեջ դաղձը օգտագործվել է որպես հակասթրեսային և հակաբորբոքային միջոց, ինչպես նաև անքնությունը, սրտանոթային անբավարարությունը, շնչառական և մարսողական հիվանդությունները բուժելու համար: Դաղձը, որպես լավ դեղաբույս, հայտնի է եղել այնպիսի նշանավոր հայ բժիշկների, ինչպիսիք են Մխիթար Հերացին, Ամիրդովլաթ Ամասիացին և այլք:
Դաղձից թուրմ պատրաստելու համար վերցնում են 2 ճաշի գդալ մանրացրած դաղձի տերևներ ու վրան լցնում 1 բաժակ եռջուր` թողնելով մնա 30 րոպե: Հետո կարելի է քամել ու գոլ վիճակում դանդաղ կումերով խմել` օրվա ընթացքում: Այս թուրմը կարելի է օգտագործել կոկորդը եւ բերանի խոռոչը ողողելու, ինչպես նաեւ՝ մաշկի քորը հանգստացնելու նպատակով:
Տերևների փոշուց մի պտղունց կարելի է լցնել լեզվի վրա և վրայից գոլ ջուր խմել: Այս միջոցը շատ լավ օգնում է աղեստամոքսային տրակտի ցավերին ու բերանի վատ հոտին:
Դաղձը լայնորեն կիրառվում է նաև սննդի մեջ: Այն ավելացնում են կարկանդակին, աղցանին, պանրին, բանջարեղենով և մսով պատրաստված ճաշատեսակներին: Դաղձի հյութը կարտոֆիլի հյութի հետ մեկտեղ հիանալի միջոց է ստամոքսի բարձր թթվայնության հետևանքով առաջացած այրոցի դեմ:
Նյութը պատրաստեց Սվետլանա Մանգասարյանը, քոլեջ, գործավար-թարգմանիչ
Արհեստագործ 