Գորգը հայ գեղանկարչության մեջ

28-10-2-1

Գորգը, որպես գունային ու զարդանախշային հորինվածքի տեսակ, իր վրա է հրավիրել շատ նկարիչների ուշադրությունը` նրանց ստեղծագործություններում ստանալով տարբեր մեկնաբանություն ու բովանդակություն: Այն իր գունագեղ նախշազարդերով գրեթե բոլոր ժամանակներում հետաքրքրել է հայ նկարիչներին ոչ միայն զուտ հայկական ազգային միջավայր ստեղծելու, այլև գունային կոմպոզիցիա կառուցելու նպատակով:

Վ. Սուրենյանցի «Խրիմյան Հայրիկի դիմանկարը» կտավում հատակին փռված  հայկական գորգը ոչ միայն սենյակը զարդարելու, այլև ազգային կոլորիտ ստեղծելու նպատակ ունի: Գեղանկարչական հնարք է եզրագծերով գորգի ընտրությունը: Այն օգնում է սենյակում խորության տպավորություն ստեղծելուն: Բացի այդ, նախշազարդ գորգի վրա ավելի հստակ է ընդգծվում սպիտակ ծրարը՝ կաթողիկոսի հուզախռիվ տրամադրության պատճառը:

Փանոս Թերլեմեզյանի «Կոմիտասի դիմանկար»-ում հեղինակը, որպես գունա­յին կոմպոզի­ցիայի կարևոր տարր, օգտագործել է գունագեղ գորգը, որն այստեղ ունի երկակի նշանակություն: Նախ` նպաստում է ազգային կոլորիտի ստեղծմանը, և ապա՝  վերականգնում  գունային հավասարակշռությունը առջևի և հետևի պլանների միջև: Երկրորդ պլանի վրանը գունային առումով բավականին ակտիվ է, իսկ նախշա­զարդ գորգը Կոմիտասի սև սքեմի հետ վերականգնում է հավասարակշռությունը:

Բոլորովին այլ դեր է հատկացված հայկական գորգերին Սարգիս Մուրադյանի «Վերջին գիշերը» կոմպոզիցիայում, որտեղ չորս կողմում պատկերված գորգերն իրենց արնագույնով ամբողջաց­նում են վերջին գիշերվա դժոխային պատկերը:

Նկարիչներ Հ. Շամշինյանի «Հին Թիֆլիս», Վ. Էլիբեկյանի  «Մածուն վաճառող», «Ղեյնոբա., «Գորգավաճառ.  պատկերներում դիտողի առջև վերակենդանանում է     19-րդ դարի և 20-րդ դարասկզբի հին Թիֆլիսի հայկական թաղամասերի կենցաղը: Պատշգամբներից կախված խայտաբղետ գորգերը, խանութների ցուցափեղկերի վառ­վռուն գուներանգներով կարպետներն ամբողջացնում են հին Թիֆլիսի մարդաշատ ու եռուն փողոցների խճանկարը:

Աղբյուրը՝ համացանց:

Նյութը պատրաստեց Էդուարդ Ջահանգիրյանը, ճամբարական

 

Добавить комментарий

Заполните поля или щелкните по значку, чтобы оставить свой комментарий:

Логотип WordPress.com

Для комментария используется ваша учётная запись WordPress.com. Выход /  Изменить )

Фотография Facebook

Для комментария используется ваша учётная запись Facebook. Выход /  Изменить )

Connecting to %s