Թմուկվի միջնադարյան ամրոցը գտնվում է կիրճից բարձր, Կուր գետի ափին, Վրաստանի հարավում, Սամցխե-Ջավախեթի շրջանի տարածքում: Բերդին հասնելը հեշտ չէ. դեպի բերդը տանող արահետը շատ նեղ է և ձգվում է կիրճի բարձրունքով մեկ: Բարձրունքին հասնելով՝ դիտողի առաջ բացվում է լեռան և գետի մի հիասքանչ տեսարան:
Ամրոցի կառուցման հստակ տարեթիվը անհայտ է: Ամրոցի մասին առաջին հիշատակումները արվել են X-րդ դարում: Այն մեծ վնաս է կրել XIII-րդ դարի երկրաշարժից, որից հետո այն աստիճանաբար սկսեց կորցնել իր սպիտակ հռչակը: Զարմանալի է, բայց ամրոցը դարձել էր հայ բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանի ոգեշնչման աղբյուրը, ով գրել էր «Թմկաբերդի առումը» պոեմը, որից հետո գրվել է «Թմբկաբերդի առումը» օպերան: Այսօրվա դրությամբ Թմուկվի ամրոցից պահպանվել են մի քանի կիսավեր աշտարակներ և գլխավոր տաճարը: Ամրոցի հարևանությամբ գտնվում է ևս մեկ տեսարժան վայր՝ Սուրբ Եփրեմի եկեղեցին: Այն տեղակայված է հենց ժայռի մեջ, պատերին մասամբ պահպանվել են XIII-րդ դարի վիմարիր արձանագրություններ:
Աղբյուրը այստեղ:
Թարգմանություն ռուսերենից՝ Անիտա Գևորգյան, Քոլեջ, 1-2 կուրս